Het Nationaal Groeifonds maakt 125 miljoen euro vrij om de overgang naar proefdiervrij onderzoek van medicijnen te versnellen. Het geld gaat naar het nieuwe Centrum voor Proefdiervrije Biomedische Translatie (CPBT). Dat centrum gaat de komende tien jaar onderzoek doen naar innovaties om het gebruik van proefdieren te verminderen.

Het CPBT is een initiatief van de Universiteit Utrecht, het UMC Utrecht, de Hogeschool Utrecht en het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu. Volgens het centrum blijkt steeds vaker dat de restresultaten uit dierproeven maar beperkt of zelfs helemaal niet vertaald kunnen worden naar de mens.

Het gebruik van dierproeven maakt de ontwikkeling van nieuwe medicijnen wel veel duurder en zorgt voor onnodig dierenleed. Jaarlijks worden er alleen al in Nederland 450.000 dierproeven uitgevoerd en dit aantal is de afgelopen tien jaar niet gedaald. De Europese Unie stelt namelijk strenge veiligheidseisen aan medicijnen waarvoor dierproeven noodzakelijk worden geacht.

"We zijn er enorm trots op dat het Groeifonds geld reserveert voor dit prachtige initiatief", zegt mede-initiatiefnemer professor Wouter Dhert. Volgens het CPBT kan het economische en maatschappelijke winst opleveren: betere geneesmiddelen en minder dierproeven.

In de Tweede Kamer werd in mei nog gesproken over dierproeven. Er is veel ontevredenheid over het hoge aantal dierproeven, ondanks herhaaldelijk aandringen op afname ervan. De Partij voor de Dieren, VVD, PVV, PvdA en D66 riepen toen minister Piet Adema (Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit) op snel actie te ondernemen. Maar Adema kon nog geen grote verbetering beloven en wees op de EU-regels voor medicijnonderzoek.

Het bedrijf Charles River in Den Bosch is actief met dierproeven en alternatieve testmethodes met computers en kunstmatig weefsel. Directeur Erik Baltussen heeft onlangs bij een rondleiding gezegd dat strenge veiligheidseisen voor medicatie op gespannen voet staan met de noodzaak van veilige producten.

Hij zei dat hard wordt gewerkt aan alternatieve testmethodes, maar dat toezichthouders hier wel eerst mee akkoord moeten gaan. "We steken veel tijd in innovatie en afstemming met wetenschappers om tot steeds meer alternatieven te komen. Maar dan moet de overheid die wel accepteren. Er is veel voorzichtigheid. Het is een traag proces, soms tot onze frustratie."