OPINIE: Afvalgeschiedenis

6 August 2018, 11:42 uur
Politiek
mainImage
Digitaal Dagblad
Afbeelding is niet meer beschikbaar

Afval houdt de gemoederen in Leidschendam-Voorburg stevig bezig. Vrijwel dagelijks komen er berichten voorbij met foto’s van afval dat naast ondergrondse afvalcontainers wordt gedumpt, met al snel een verwijt naar het vorige college veroorzaker van al dat leed. Het plaatsen van ondergrondse afvalcontainers was al veel eerder gestart (in de collegeperiode 2010 - 2014) en leidde ook toen al tot vragen over bijplaatsen van afval en grofvuil.

Voor GBLV/Gemeentebelangen aanleiding om toch eens wat verder in de geschiedenis van het afvalbeleid en van Avalex te kijken. Die geschiedenis leert dan dat een verwijt naar het vorige college van GBLV, D66, GroenLinks en PvdA wel erg gemakkelijk is.

”Efficiënte samenwerking in Avalex”

De gemeente regelde in het verleden met eigen medewerkers de afvalinzameling. Dat moest veranderen. Samenwerking met andere gemeenten in de regio in een gezamenlijke afvalorganisatie zou efficiënter zijn: de gemeenschappelijke regeling Avalex voor de afvalinzameling was in april 2001 geboren, door de samenwerking van de gemeenten Leidschendam, Rijswijk en Voorburg. De volledige zeggenschap over de afvalinzameling hebben de gemeenteraden op dat moment uit handen gegeven. De gemeenten Leidschendam en Voorburg fuseerden tot Leidschendam-Voorburg, Avalex breidde uit met Delft, Pijnacker-Nootdorp, Wassenaar en Midden-Delfland.

”Forse verliezen bij Avalex”

Avalex kwam in een periode van wantoestanden in de interne organisatie terecht. Er werden uitgaven gedaan, die zeker niet pasten bij een organisatie op de schaal van Avalex. Avalex raakte zwaar in de financiële verliezen met als resultaat een negatief eigen vermogen. Er kwam een geheim rapport van Deloitte waarin een en ander uit de doeken werd gedaan. Dat rapport kwam uit op 30 maart 2012 ten tijde van het college bestaande uit VVD, CDA, PvdA en D66 en ging over het boekjaar 2010 toen het college bestond uit VVD, CDA en PvdA.

Daarvoor was er al een rapport van de Rekenkamercommissie over Avalex verschenen (25 oktober 2009). Conclusie: efficiencywinst Avalex niet aangetoond, onderling samenspel van onvoldoende kwaliteit, verantwoordelijkheden zijn niet helder en de raad krijgt onvoldoende informatie en is onvoldoende geïnteresseerd. In gewoon Nederlands: Avalex heeft alle ruimte haar eigen gang te gaan en van goedkope afvalinzameling komt niks terecht als de gemeenten niet overgaan naar een gezamenlijk afvalbeleid. Dus: of nog meer samen op trekken als gemeenten of meer blijven betalen voor eigen gemeentelijke afvalwensen en daarmee op blijven draaien voor de enorme verliezen.

”Gezamenlijk afvalbeleid is efficiënt”

In de tussentijd was ook het afvallandschap veranderd. Het besef was gegroeid dat al het afval naar de verbrandingsoven sturen wel erg duur en weinig milieubewust was. Hoe meer (her)bruikbare fracties uit het afval konden worden gehaald, hoe minder naar de dure afvaloven hoefde te worden gestuurd.

De gemeenteraad heeft zich eind 2013 unaniem uitgesproken voor een gezamenlijk afvalbeleid in de regio en daarvoor in februari 2014 uitgangspunten aan het college meegegeven. In april 2014 leidde dat tot een gezamenlijk project in de regio om te komen tot dat afvalbeleid.

De gezamenlijke gemeenten hebben vervolgens allerlei opties bekeken hoe het afval het beste kon worden ingezameld. Dit leidde tot het model van het omgekeerd inzamelen, dat in oktober 2015 is aangenomen door de gemeenteraad.

Conclusie

Het is dus veel te makkelijk om te zeggen dat het vorige college schuldig is aan het afval dat overal op straat te vinden is. Het is eerder de keuze in het verleden geweest om zonder goed na te denken in een gemeenschappelijke regeling Avalex te stappen en op Avalex voldoende bestuurlijk en financieel toezicht  uit te oefenen.

Hoe nu verder?

GBLV/Gemeentebelangen staat voor een goede, milieubewuste, klantvriendelijke en efficiënte afvalinzameling. Wij zitten daarbij absoluut niet gebakken aan Avalex. Integendeel. Wat ons betreft moet er zo snel als mogelijk een aanbestedingsprocedure worden gestart of een andere partij de afvalinzameling goedkoper en beter kan dan Avalex.

Wij willen verder ons steentje bijdragen aan een goed milieu voor nu en in de toekomst. Hoe minder restafval er wordt verbrand, des te beter het is. Dit betekent dat herbruikbaar materiaal niet bij restafval terecht moet komen.

Nascheiding (u gooit al u afval in één bak en op een centraal punt wordt uw afval uitgesorteerd)  klinkt dan heel aantrekkelijk maar vervuilt de herbruikbare materialen. Ook u kunt zich voorstellen hoe al uw afval voor een week in één bak er uit zal zien - een vieze bende - of dat u papier, kleding, glas, plastic, GFT-afval e.d. apart houdt van het echte restafval. U zult dan ook zien dat u eigenlijk heel weinig restafval in een week “produceert”. Overigens heeft de gemeenteraad unaniem een motie aangenomen om tot nascheiding over te gaan als dat een bewezen techniek is.

Lossen we met een andere afvalinzamelaar het bijplaatsen van afval bij afvalcontainers op? Laten we die illusie niet met elkaar hebben. Daarvoor is een goede integrale en multidisciplinaire samenwerking nodig tussen de gemeentelijke handhavers, de medewerkers van Stadsbeheer, de afvalinzamelaar en communicatiemedewerkers. GBLV heeft daar een aantal keer voor gepleit, maar burgemeester (handhaving en communicatie) noch de wethouder (Stadsbeheer en afvalinzameling) willen daar klaarblijkelijk aan.

Ook is het nodig dat de afvalinzamelaar (nu nog Avalex) sneller en betrouwbaar reageert na een verzoek om grofvuil op te halen. Een serviceniveau waarop we veel toekomstig afval via internet in huis halen (voor 23.59 besteld, de volgende dag in huis) zou eigenlijk ook door de afvalinzamelaar moeten worden geleverd (voor 23.59 uw grofvuil gemeld, de volgende dag weggehaald).

De gemeente/de afvalinzamelaar moeten wat ons betreft ook maatwerk leveren waar dat wenselijk is. Waar flatbewoners bij hun eigen complex al afval scheiden, kan het daar vervolgens ook worden opgehaald. Geen onnodig gesleep met afval of verordeningen dat eigen rolcontainers niet meer mogen worden gebruikt. GBLV/Gemeentebelangen heeft voor ”die kleine moeite, groot plezier-situatie” al vaker aandacht gevraagd, maar afwijken van de norm lijkt onmogelijk.

Tot slot is en blijft het een gedragskwestie. In onze beleving is het niet normaal om toiletpotten, koelkasten, kasten, kinderwagens en wat allemaal meer gewoon maar naast een afvalcontainer te gooien. Als de meerderheid van onze inwoners dat wel normaal vindt, dan zou de ultieme oplossing zijn om dat dan maar te accepteren. Maar laten we dan ook stoppen met geklaag dat het een bende is naast afvalcontainers; die bende is dan immers ook normaal geworden.

GBLV/Gemeentebelangen vindt dit hoe dan ook niet normaal en wij accepteren het bijplaatsen van afval naast ondergrondse containers niet. Wij zijn benieuwd of u dat ook vindt!

Frank Rozenberg

Raadslid GBLV/Gemeentebelangen