Volgens recente gegevens van het Ministerie van Volksgezondheid worden naar schatting 357.000 mensen in Nederland getroffen door glaucoom. Verontrustend is dat de helft van hen lange tijd niet op de hoogte is van hun diagnose.

Glaucoom wordt meestal veroorzaakt door een verhoogde druk in het oog. “Normaal gesproken wordt er vocht in het oog geproduceerd en weer afgevoerd,” legt Dr. Carroll Webers uit, oogarts en glaucoomspecialist bij het Glaucoomcentrum van Maastricht UMC+. “Maar bij mensen met glaucoom werkt de afvoer minder goed, waardoor er te veel vocht in het oog blijft en de oogdruk stijgt.”

Deze verhoogde druk beschadigt de oogzenuw, de essentiële verbinding tussen het netvlies en de hersenen. “Wanneer de oogzenuw beschadigd raakt, kan het netvlies geen lichtsignalen meer naar de hersenen sturen, wat leidt tot gezichtsveldverlies,” voegt Dr. Webers toe.

Waarom merken zoveel mensen niet dat ze glaucoom hebben?
Een van de belangrijkste redenen waarom glaucoom vaak onopgemerkt blijft, is dat het in eerste instantie het perifere zicht aantast, waardoor blinde vlekken ontstaan die patiënten niet opmerken. Dr. Webers legt uit dat de hersenen deze gaten opvullen door ontbrekende delen van een beeld in te vullen. “Als je bijvoorbeeld naar een witte muur kijkt, vullen je hersenen de rest van het beeld automatisch in met dezelfde witte muur,” zegt hij. Hierdoor merken patiënten pas dat ze zichtverlies hebben wanneer de schade ernstig wordt en het centrale zicht aantast. Tegen die tijd is onomkeerbare schade aan de oogzenuw al opgetreden.

Door deze sluipende progressie staat glaucoom bekend als de ‘stille dief van het zicht.’ De beste manier om de ziekte vroegtijdig op te sporen, is door regelmatige oogonderzoeken. Tijdens een uitgebreid oogonderzoek zal een oogarts de pupillen verwijden om de oogzenuw te onderzoeken op tekenen van glaucoom. Terwijl de meest voorkomende vorm, openkamerhoekglaucoom, meestal symptoomvrij is totdat er aanzienlijke schade is aangericht, kunnen andere vormen, zoals geslotenkamerhoekglaucoom, waarschuwingssignalen geven vóór een acute aanval. Symptomen kunnen bestaan uit ernstige oogpijn, roodheid, wazig zien, kringen rondom lichten, hoofdpijn, misselijkheid en braken. Als deze symptomen plotseling optreden, is dringende medische hulp nodig.

Hoe glaucoompatiënten hun aandoening kunnen beheersen

Bescherm het zicht dat je nog hebt
Het is belangrijk om te weten dat als glaucoom eenmaal heeft geleid tot gedeeltelijk zichtverlies, deze schade onomkeerbaar is, zelfs met behandeling of een operatie. Dit betekent dat het cruciaal is om goed voor het resterende zicht te zorgen. Een van de beste manieren om verdere schade te voorkomen, is door de ogen te beschermen tegen UV-stralen met een zonnebril. Glaucoom kan de ogen zeer gevoelig maken voor zonlicht en verblinding, waarbij sommige medicijnen het probleem nog verergeren. Kies daarom voor een kwaliteitszonnebril, zoals de DBSM5003 NNG0 van DbyD. Deze betaalbare monturen hebben een donkere tint en vallen onder UV-categorie 3 voor hoge bescherming tegen zonlicht.

Bezoek regelmatig je oogarts
Zoals eerder vermeld, zijn routinematige oogcontroles essentieel, zelfs als er geen zichtbare symptomen zijn, vooral voor mensen die worden geclassificeerd als ‘glaucoomverdachten.’ Dit zijn personen met een verhoogde oogdruk (oculaire hypertensie) of subtiele afwijkingen in de oogzenuw, wat hun risico op glaucoom verhoogt. Omdat de meeste glaucoomverdachten geen merkbare symptomen hebben, is regelmatige controle nodig om eventuele veranderingen tijdig te detecteren. Een oogarts kan de oogdruk meten, de gezondheid van de oogzenuw beoordelen en indien nodig een behandeling starten. Vroege interventie kan het risico op ernstig zichtverlies aanzienlijk verminderen.

Ontdek verschillende behandelingsopties
Hoewel er geen genezing voor glaucoom bestaat, kunnen verschillende behandelingen helpen de oogdruk te verlagen en verdere schade aan de oogzenuw te voorkomen. De meest voorkomende behandeling is voorgeschreven oogdruppels, zoals Xalatan (latanoprost), Timoptic (timolol) en Travatan Z (travoprost). Deze medicijnen werken door ofwel de vochtproductie in het oog te verminderen of de afvoer van vocht te verbeteren. Voor patiënten die niet goed reageren op oogdruppels, kan een glaucoomimplantaat een optie zijn, zoals de iStent Inject W van Glaukos. Dit kleine implantaat wordt in het afvoersysteem van het oog geplaatst en kan een langdurige oplossing bieden voor de beheersing van glaucoom.

Met de helft van de Nederlandse glaucoompatiënten die niet weet dat ze de aandoening hebben, is vroege detectie essentieel. Door symptomen te herkennen, regelmatige controles bij te wonen en effectieve behandelstrategieën te volgen, kunnen mensen de controle over hun oog gezondheid behouden en hun zicht voor de toekomst beschermen.