De Europese Unie kan de komende twee jaar rekenen op nog eens 1,8 miljard coronavaccins van Pfizer/BioNTech. Het contract met de vaccinfabrikant is beklonken, zegt voorzitter Ursula von der Leyen van de Europese Commissie.

De commissie kondigde een maand geleden al aan dat een nieuwe bestelling op stapel stond. Brussel heeft bij verschillende vaccinmakers al miljarden doses besteld, meer dan genoeg om alle ongeveer 450 miljoen EU-burgers in te enten. Maar mogelijk blijkt het nodig om de prik te herhalen of duiken er virusmutanten op die een extra dosis vergen. Daarop wil de commissie voorbereid zijn.

Pfizer gaat vanaf eind dit jaar nog eens 900 miljoen doses leveren en de EU kan aanspraak maken op nog eens zoveel, laat Von der Leyen weten. De vaccins die de EU aankoopt worden in principe eerlijk verdeeld over de lidstaten. Nederland zou daardoor met het nieuwe contract aanspraak kunnen maken op minstens 70 miljoen doses.

Het inenten "vordert goed", zegt Von der Leyen. Daarom is het moment aangebroken "dat we ons voorbereiden op de volgende fase van onze aanpak: het geven van opfrisprikken, het opvangen van virusvarianten die bestand zijn tegen de huidige vaccins en het mogelijk maken van de inenting van kinderen en tieners".

De grote opdracht onderstreept dat de EU meer en meer inzet op het vaccin van Pfizer en andere middelen van soortgelijke makelij. Hun nieuwe zogeheten mRNA-technologie zou zich hebben bewezen, terwijl er met vaccins met een andere werking zoals dat van AstraZeneca allerlei problemen zijn.

Nederland heeft daarover zijn bedenkingen. Het is volgens demissionair coronaminister Hugo de Jonge beter om de kansen te blijven spreiden en dus ook andere vaccins te bestellen.

Dat gaat ook gebeuren, kondigt Von der Leyen aan. "Andere contracten en andere vaccintechnologieën zullen volgen."

De EU en de fabrikant houden geheim wat de unie voor het vaccin betaalt. Het Pfizer-vaccin is een van de duurdere coronavaccins. Daarom zagen sommige EU-landen eerder af van de Pfizer-vaccins die Brussel voor hen had bedongen. Daarvan zijn ze teruggekomen omdat het Pfizer/BioNTech, anders dan andere vaccinfabrikanten, wél lukt om op tijd te leveren.

Het middel van Pfizer is van hypermoderne, niet eerder gebruikte snit. De mRNA-vaccins wekken geen immuunreactie op met behulp van (een deel van) het virus, maar instrueren lichaamscellen om eiwitten te maken die lijken op die van het virus. Als reactie op die eiwitten gaan mensen antilichamen aanmaken, die vervolgens het virus te lijf gaan als dat binnendringt.