Aan geen verkeersknooppunt in Nederland is de afgelopen honderd jaar zoveel gesleuteld als aan ’t Rijswijkseplein in Den Haag. Ik groeide op in de nabijheid en ik weet niet meer hoe vaak het daar was opgebroken, omdat er steeds opnieuw iets moest veranderen. 

In mijn vroegste herinnering was het een soort rotonde met een grasgroene cirkel en bloemperken in het midden. Later werd die cirkel niet allen doorsneden door tramrail, maar ook door een rijbaan. Vervolgens verdween de rotonde-vorm helemaal en zijn werkelijk alle denkbare verkeerskundige varianten op het Rijswijkseplein losgelaten. Het bleef altijd een chaos.

Dat is ook geen wonder. Het Rijswijkseplein is een wirwar van liefst negen (of eigenlijk tien) straten die samenkomen. En de breedste van die straten - de Weteringkade - bestaat ook nog uit een hoofdweg van twee maal twee rijstroken met bovendien aan weerszijde een ventweg. 

Twee-richtingverkeer
In mijn jeugdjaren waren de meest van die straten, misschien zelfs wel allemaal, ook nog eens twee-richtingverkeer. Op het Stationsplein mocht je in twee richtingen rijden, de Oranjelaan, evenals de Huijgensstraat/Huijgenspark en zelfs de Pletterijkade idem dito. Dat maakte de situatie, ook al was het verkeer in die tijd een stuk rustiger, nog veel onoverzichtelijker.

Om al die verkeersstromen naar en van het Rijswijkseplein enigszins in te dammen, is gaandeweg op een aantal punten aan die twee richtingen een eind gemaakt. Via het Stationsplein richting HS rijden is al lange tijd niet meer mogelijk. Ook de Pletterijkade mag je alleen nog richting centrum rijden. Hetzelfde geldt voor het Huijgenspark/Huijgenstraat. De Maanenkade en Scheepmakerstraat spelen in de verkeersstromen helemaal geen rol meer.

En nu presenteert verkeerswethouder Robert van Asten ineens een plan waarbij het Rijswijkseplein min of meer wordt geëlimineerd voor autoverkeer. Als het aan de D66-wethouder ligt, kun je straks niet meer naar de Rijswijkseweg rijden. Die wordt bij het spoorwegviaduct zelfs volledig afgesloten voor auto’s. Het Schenkviaduct wordt tot enkele rijbanen gereduceerd en krijgt meteen een groen voetgangersgebied. De Waldorpstraat moet door dit alles autoluw worden en de Schilderswijk wordt nog ontoegankelijker dan al het geval was.

Chris Nyqvist
Ik moet even terugdenken aan de onlangs overleden oud-wethouder Chris Nyqvist. Deze VVD’er had in de jaren zeventig ook verkeer in zijn portefeuille en wilde als een ware representant van de Vroem-Vroem-partij ruim baan voor de auto. Hij was de man van de Dwarsweg: een hoofdslagader die vanaf het Prins Bernhardviaduct via de Veerkades dwars door het te slopen Heilige Geesthofje (anno 1616) richting Lijnbaan voerde. Nyqvist had maling aan monumenten, maar overspeelde hier zijn hand. Net als zijn parkeergarage onder de Hofvijver en zijn nieuwe stadhuis op het Monchyplein sneuvelde ook de Dwarsweg.

Het plan van Van Asten geeft wel aardig weer hoe de opvattingen over autoverkeer in amper vijftig jaar gigantisch zijn veranderd. Schenkviaduct en Prins Bernhardviaduct zijn destijds juist aangelegd om de toegankelijkheid van het centrum te vergroten, de doorstroming te vergemakkelijken. Inmiddels is de betekenis van het Bernhardviaduct door afsluiting van het Spui tot de helft gereduceerd. Het Schenkviaduct wacht bij Van Asten hetzelfde lot. Maar gaat dit ooit gebeuren? Ik geloof er niets van. 

Nederlaag
Van Asten doet precies het tegenovergestelde van wat Nyqvist beoogde, maar stevent naar mijn gevoel af op een vergelijkbare politieke nederlaag. Zijn afsluiting met pollers van Hoefkade en Parallelweg is Hart voor Den Haag al jaren een doorn in het oog. Dus denkt Van Asten nou werkelijk met dit minderheidscollege de handen op elkaar te krijgen voor een groen Rijswijkseplein, waarbij al het autoverkeer met een enorme omweg via de Binckhorst en de Neherkade moet? 

Het heeft de ambtenaren en verkeersdeskundigen de afgelopen tijd leuk bezig gehouden. Er zijn computermodellen gemaakt, verkeersstroom-simulaties uitgevoerd, Artist impressies getekend. Kosten nog moeite gespaard. Maar het zal zonde van alle tijd en energie blijken. Weggegooid belastinggeld. Het plan belandt straks - net als het onlangs ingetrokken voorstel tot vergroening van het Hobbemaplein - op de grote hoop van de Boulevard of Broken Dreams. 

Zelfs al zou de huidige gemeenteraad in meerderheid vóór stemmen, wat mij ondenkbaar lijkt, dan komt het nog niet tot uitvoering. Over minder dan een jaar zit er een nieuw stadsbestuur. Het moet dan raar lopen wil Hart voor Den Haag niet opnieuw de grootste zijn. Het lijkt me dat de VVD - waar nog steeds veel rancune jegens D66 en Groen Links/PvdA zit - dan ook weer gretig tot het college toetreedt. Het CDA zit landelijk aardig in de lift (dat heeft doorgaans zijn weerslag op gemeenteraadsverkiezingen) en zie ik ook wel aanhaken.

Deze drie partijen gaan nooit de groene dromen van Van Asten uitvoeren. Sterker, ik zie het eerder gebeuren dat de pollers op Hoefkade en Parallelweg binnen een maand na het aantreden van een nieuw college voorgoed in de grond zakken.