Oranjehotel wordt modern herinneringscentrum

4 September 2019, 15:10 uur
Algemeen
mainImage

Koning Willem-Alexander opent vrijdag het Nationaal Monument Oranjehotel in Scheveningen. Het is een modern herinneringscentrum in het cellencomplex waar in de Tweede Wereldoorlog 25.000 mensen vastzaten, onder wie zelfs kinderen die bij een arrestatie ook werden meegenomen.

De bajes verwierf in de oorlog al de geuzennaam Oranjehotel. Het is bij het grote publiek vooral bekend om beroemd geworden verzetshelden, zoals de Leidse professor Rudolph Cleveringa, aan wie de eerste tijdelijke expositie in het Oranjehotel wordt gewijd. Maar ook het maken van het V-teken of het luisteren naar de illegale radio kon volgens een woordvoerder al genoeg zijn om er te belanden.

Voor de enorme diversiteit aan redenen voor opsluiting is speciale aandacht in het centrum. Enkele doorzichtige 'muren' zijn helemaal opgebouwd uit de in gietijzer gegoten namen van handelingen waarvoor je kon worden opgepakt.

De oorspronkelijke Doodencel 601 is gebleven zoals die was. In andere cellen zijn films te zien waarin oud-gevangenen hun ervaringen vertellen, onder wie een van de toenmalige kinderen. Zij komt speciaal voor de opening over uit Israël.

In de ruimten met de permanente expositie wordt met een tijdlijn de grote geschiedenis belicht en illustreren allerlei spullen persoonlijke verhalen, zoals handgeschreven teksten, tekeningen, handwerkjes van de vrouwenafdeling, een zelfgemaakt schaakbordje en ook veel foto's.

Die beelden werpen soms ook een heel onverwachte blik op het leven in het Oranjehotel. Zo kreeg een Indische gevangene er de gelegenheid om te trouwen met zijn geliefde, die van hem in verwachting was. Er is een foto te zien van het blij ogende stel achter een paar glazen.

Een animatiefilm van zeven minuten op een muurgroot scherm brengt verder een dag in het leven van de gevangenen in beeld.

Tien jaar geleden rezen al de plannen voor het herinneringscentrum, dat nu op minstens 15.000 bezoekers per jaar rekent, particulieren en bijvoorbeeld ook schoolklassen. Van tien gevangenen van destijds zijn dossiers samengesteld als lesmateriaal.

Ministeries en fondsen brachten met andere donateurs de 7,5 miljoen euro op die nodig waren voor de aanpak, waarbij de oorspronkelijk constructie van het gebouw duidelijk zichtbaar is gemaakt. "Laat de stenen maar spreken", aldus een bestuurslid. Het centrum ademt nog overal de sfeer van een gevangenis.

Buiten is een overdekt amfitheater gemaakt voor herdenkingen en andere bijeenkomsten.